Thành Cổ Luy Lâu nằm ở đâu? Khám phá kinh đô cổ của người Việt.

Thành cổ Luy Lâu là một di tích cổ xưa và mang đậm dấu ấn lịch sử ở Bắc Ninh. Nơi đây không chỉ lưu giữ những câu hát quan họ da diết lòng người mà còn là một miền đất lưu giữ truyền thống văn hóa đặc sắc với làng nghề cổ như làng tranh Đông Hồ. Ngoài những điều thú vị trên, Bắc Ninh còn là nơi quy tụ của nhiều di tích cổ xưa và địa điểm tâm linh nổi tiếng. Thành cổ Luy Lâu chính là một trong số đó. Hãy cùng tìm hiểu xem thành cổ này ở đâu và kinh đô cổ của người Việt này có gì đặc sắc.

Con đường từ Hà Nội về Bắc Ninh gợi lên khung cảnh làng quê bình dị và yên ả. Bắc Ninh còn giữ được nét đồng quê đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ với những đàn vịt khua chân trên sông và những hàng tre rì rào trong gió. Sự bình yên ấy khiến nhiều du khách quên đi rằng mảnh đất nguyên sơ ấy ẩn chứa nhiều giá trị to lớn về mặt lịch sử và văn hóa.

Về mặt lịch sử và văn hóa, không nơi nào nổi tiếng bằng Thuận Thành, Bắc Ninh. Đây được coi là cái nôi của Phật giáo Việt Nam, thể hiện qua ngôi chùa Dâu nằm cạnh sông, là ngôi chùa cổ nhất ở Việt Nam và là nơi khởi nguồn của đạo Phật. Chùa Dâu và thành cổ Luy Lâu là hai trong rất nhiều di tích cổ còn sót lại ở Bắc Ninh. Thành cổ Luy Lâu được coi là đô thị cổ thứ hai của Việt Nam vào thế kỷ thứ 2.

Thành cổ Luy Lâu nằm ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Nơi này còn được gọi là Siêu Loại, Lũng Khê… Theo nghiên cứu của các nhà sử học, thành cổ Luy Lâu có niên đại khoảng 2.000 năm và là ngôi thành cổ thứ hai ở Việt Nam chỉ sau thành Cổ Loa. Thành cổ Luy Lâu từng được coi là kinh đô thứ hai của Việt Nam vào thế kỷ thứ 2.

Thành cổ Luy Lâu có hai giá trị chính: giá trị về mặt lịch sử và giá trị về mặt tôn giáo. Chúng ta sẽ phân tích lịch sử hình thành của địa danh này theo hai khía cạnh, trong đó khía cạnh đầu tiên được xem xét là lịch sử Phật giáo.

Luy Lâu từng là nơi đặt trụ sở đô hộ của nhà Hán từ phía Bắc đối với nước ta. Đây cũng là thời kỳ mà Ấn Độ giáo truyền bá Phật giáo sang nước ta. Cụ thể, vào thế kỷ thứ 2, những đoàn thuyền chở thương nhân từ Ấn Độ đã đến buôn bán tại Luy Lâu. Bên cạnh những thương lái, trong các đoàn thuyền còn có các tăng lữ Phật giáo và con đường buôn bán cũng vô tình trở thành con đường truyền đạo.

Đó là cách mà đạo Phật được truyền bá vào Việt Nam thông qua thành Luy Lâu, giải thích cho việc đạo Phật ở Việt Nam bắt nguồn từ Ấn Độ thay vì Trung Quốc, mặc dù Trung Quốc là quốc gia láng giềng. Như vậy, thành Luy Lâu đã trở thành trung tâm Phật giáo đầu tiên ở Việt Nam và dấu tích của nó còn thể hiện ở chùa Dâu.

Về mặt lịch sử, thành cổ Luy Lâu gắn liền với giai đoạn dựng nước và giữ nước của dân tộc. Thành được xây dựng vào thế kỷ thứ 2 và từng đóng vai trò là kinh đô của Âu Lạc sau khi vua An Dương Vương dời đô từ Cổ Loa về. Có nhiều truyền thuyết cho rằng thành cổ Luy Lâu được xây dựng bằng gậy tre thần nên tốc độ xây dựng chỉ vỏn vẹn trong vòng một đêm.

Từ đó tới nay, thành cổ Luy Lâu đã chứng kiến nhiều trận đánh oanh liệt trong công cuộc bảo vệ đất nước khỏi giặc ngoại xâm. Tuy nhiên, sau khi nhà Âu Lạc sụp đổ và vua An Dương Vương mất nước, thành cổ Luy Lâu đã bị giặc ngoại xâm phá hủy. Ngày nay, thành cổ Luy Lâu chỉ còn lại những dấu tích chứ không còn nguyên vẹn.

Thành cổ Luy Lâu mang lối kiến trúc độc đáo, toàn bộ thành nằm trên khổ đất hình chữ nhật với chiều dài 680m, chiều rộng 520m và chu vi hơn 2km. Tường thành cao hơn 8m, dài tới 20m. Xung quanh thành cổ Luy Lâu là hào nước rộng 20m và sâu 3m. Ở phía trong, thành cổ được chia thành nhiều khu vực với các mục đích khác nhau như cung vua ở, khu di tích, khu dân cư và kho tàng vũ khí.

Điều khiến thành cổ Luy Lâu thu hút du khách chính là sự bí ẩn mà các nhà sử học chưa thể giải mã. Nhiều giả thuyết đã được đặt ra về mục đích xây dựng thành cổ cũng như kiến trúc bên trong và số phận của nhà nước Âu Lạc sau khi bị quân xâm lược thôn tính. Chính sự chưa được giải mã này đã biến thành cổ Luy Lâu thành điểm đến hấp dẫn cho du khách, đặc biệt là những ai muốn tìm hiểu về lịch sử Việt Nam.

Sự tồn tại của thành cổ Luy Lâu đến nay, dù không còn nguyên vẹn, chứng minh rằng trình độ xây dựng thành lũy kiên cố và khả năng quản lý của người Việt cổ không hề kém. Những di vật quý giá như gạch, ngói, đồ gốm sứ vẫn còn hiện diện. Đặc biệt, trong hệ thống các di vật cổ nổi bật có tấm bia cổ cách trung tâm thành chỉ vài trăm mét, được không 314 đến 450, được đánh giá là xuất hiện sớm nhất ở nước ta thời bấy giờ.

Khung cảnh xung quanh thành cổ Luy Lâu rất đẹp và bình yên. Bên cạnh việc tìm hiểu về lịch sử, bạn cũng có thể thăm thành cổ để tận hưởng cảm giác bình dị nơi xa trung tâm ồn ào. Cảnh quan ở thành cổ nổi bật với cây cầu đá Lũng Khê, bắc qua một ao nước lớn tới đền thờ Sĩ Nhiếp. Cầu cũng là một điểm check-in được nhiều bạn trẻ tìm tới, với 20 tấm đá lớn tạo nên cảm giác thư giãn và an yên.

Cầu đá Lũng Khê là cầu đá cổ bắc ngang qua một ao nước lớn, là con đường dẫn vào đền thờ Sĩ Nhiếp. Đây cũng là một trong những địa điểm du lịch Bắc Ninh kết hợp check-in được nhiều bạn trẻ tìm đến, với cảm giác an yên và thư thái.

Với những giá trị to lớn về cảnh quan và lịch sử, thành cổ Luy Lâu đã được xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia vào năm 1964. Đến nay, di tích vẫn đang được chính quyền và người dân trùng tu, bảo tồn và phát huy giá trị.

Kinh nghiệm tham quan Thành cổ Luy Lâu

1. Thời gian thích hợp để ghé thăm

Tham quan thành cổ Luy Lâu là một trong những hành trình thú vị ở Bắc Ninh. Bạn có thể đến thăm khu vực thành cổ vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, để trải nghiệm nhiều hoạt động và văn hóa, bạn có thể chọn thời điểm từ tháng 1 đến tháng 3 đầu năm. Đây là giai đoạn tết cổ truyền với nhiều lễ hội lớn như hội Lim, hội Đình Bảng cùng nhiều hoạt động đặc sắc.

Ngoài ra, tháng 4 và tháng 5 cũng là thời điểm thời tiết rất đẹp để tham quan thành cổ Luy Lâu. Lúc này, thời tiết không quá nóng và thuận lợi cho tham quan. Bạn cũng có thể check-in bên cánh đồng hoa nở bên gần thành cổ. Nhìn chung, tùy vào từng thời điểm, thành cổ Luy Lâu lại có vẻ đẹp khác nhau.

2. Phương tiện di chuyển

Thành cổ không cách xa trung tâm Hà Nội nên bạn có thể tự do tham quan trong ngày. Bạn có thể tham khảo hai phương tiện sau:

Xe buýt: Tuyến xe buýt 204 từ Long Biên đến thẳng thị trấn Hồ, Thuận Thành. Giá vé là 7.000 đồng/lượt và thời gian khoảng 1 giờ. Xe buýt hoạt động từ 5 giờ sáng tới 9 giờ tối, tần suất 20 phút/chuyến.

Phương tiện cá nhân: Bạn có thể sử dụng phương tiện cá nhân để đến thành cổ Luy Lâu. Từ trung tâm thành phố, đi hướng cầu Vĩnh Tuy, rẽ vào quốc lộ 1A và theo đoạn đường nối vào quốc lộ 38. Tiếp tục dọc theo Nguyễn Trãi và Đ. Lý Thái Tổ đến thành phố Bắc Ninh, tiếp tục về hướng cầu vượt Bồ Sơn – Quốc lộ 38. Đi thêm khoảng 5km là tới nút giao với đường Lạc Long Quân, thì rẽ trái rồi thêm 6km nữa. Sau khi đến Thanh Tương, bạn rẽ phải và đi thêm 500m là tới thành cổ.

3. Các lưu ý khi tham quan

Thành cổ Luy Lâu là một công trình văn hóa tâm linh, vì vậy khi tham quan, bạn nên ăn mặc lịch sự. Không tự tay sờ vào hiện vật, đặc biệt là các hiện vật có giá trị cao và mang tính tâm linh. Nên kiểm tra thời tiết trước khi đi tham quan để đảm bảo trải nghiệm tốt nhất. Nếu đi vào dịp lễ hội, nơi đây sẽ đông đúc, bạn nên giữ gìn tài sản cẩn thận để tránh bị trộm cắp.

Trên đây là những kinh nghiệm liên quan tới thành cổ Luy Lâu mà chúng tôi muốn gửi tới bạn. Hy vọng bạn sẽ có một hành trình khám phá thành cổ ở Bắc Ninh vui vẻ và bổ ích.